„Pamiętam niebieskie oczy zamordowanej mamy.” Wspomnienia Janiny Kalinowskiej, świadka ukraińskiego ludobójstwa i wybitnej działaczki kresowej [WIDEO]

– Przeżyłam ukraińskie ludobójstwo na Polakach, po to, by prawdę o tej zbrodni przekazywać dalej i walczyć o pamięć o pomordowanych Polakach – w marcu 2021 roku powiedziała Pani Janina Kalinowska, wówczas przewodnicząca Stowarzyszenia Upamiętniania Polaków Pomordowanych na Wołyniu, ocalały Świadek ukraińskiego ludobójstwa na Polakach, z którą miałem zaszczyt rozmawiać. Kilka miesięcy później, 13 września 2021 roku w Zamościu, zmarła we śnie. Dziś publikuję wspomnienia tej wyjątkowej osoby w formie niemal godzinnego wywiadu.

Ponieważ w roku 1943 Ukraińcy wymordowali jej rodzinę, a ona została sierotą, Janina Kalinowska (z domu Sokół) nigdy nie poznała prawdziwej daty swoich urodzin. Tę, trzy lata po zakończeniu II wojny światowej, ustalił Sąd Grodzki w Zamościu przypisując 24 maja 1935 jako datę jej urodzenia.

Urodziła się w Fundumie w kolonii wojskowej na terenie powiatu stanisławowskiego. W wywiadzie, który przeprowadziłem w jej domu, przybliża perypetie jej rodziny. Zaraz po wybuchu wojny w 1939 roku, jej najbliżsi padli ofiarą prześladowań ze strony mniejszości narodowych zamieszkujących okupowaną Rzeczpospolitą.
– Jak przyszli Sowieci to Żydzi wskazali, bo on był leśniczym, to wywieźli [dziadka – przyp. JM] na Sybir – wspomina.

W końcu nadszedł rok 1943. 11 lipca, zwanego dziś „krwawą niedzielą”, na jej oczach Ukraińcy zamordowali jej mamę. Ona sama cudem uniknęła śmierci. Ukraińcy podpalili dom, a do wybiegających z niego Polaków oddawali strzały z broni palnej. Zbroczona we krwi, z palącym się ubraniem na lewym ramieniu, mała Jasia wybiegła z domostwa. Nad jej głową świszczały kule.
– W pamięci mi została wielka łuna. Nie wiedziałam, że to zabita mama leży (…) pamiętam te duże otwarte, niebieskie oczy mamy – opowiada.

W tym czasie, jej siostra, najprawdopodobniej była w Żurawcu obok Kisielina, gdzie 11 lipca, w trakcie niedzielnej mszy świętej Ukraińcy zgotowali Polakom rzeź. Te wydarzenia przybliża w wywiadzie śp. Danuta Kujawa.

Do Żurawca także przyszli Ukraińcy. Jak się później okazało, babcia Janiny Kalinowskiej, wraz z wnukami i innymi bliskimi, była zakopana w jednym dole.
– Gdyby nie fartuszek babci, to trudno by było babcię poznać, znaczy to, że pewnie została zamordowana siekierą – wspomina i dodaje, że zbrodnie, których dopuszczali się Ukraińcy na Polakach były przerażające.
– Było też tak, że mąż-Ukrainiec zamordował żonę-Polkę i odwrotnie: kobieta-Ukrainka mordowała męża-Ukraińca – wspomina.

Janina Kalinowska przeżyła dzięki pomocy kolegi jej taty, ukraińskiego sąsiada, który kilka dni przechowywał ją w domu. Nie ujawniła nazwiska tego Ukraińca, gdyż – jak podniosła – za Bugiem żyje jego rodzina i obawiałaby się o ich życie.

Pomocny Ukrainiec zaprowadził ją do Włodzimierca do rodziny Karchutuów, znajomych jej taty – Jana Sokoła.
– Kazali mi mówić do siebie per „dziadek” i „babcia” – opowiada Janina Kalinowska. Z Karchutami przeżyła następne pięć lat, w tym niewolę w Niemczech. W roku 1948 znalazła się już w Domu Dziecka w Zamościu, gdzie „było jej bardzo dobrze”.

Janina Kalinowska nie ma wątpliwości, że „dziś ten nazizm ukraiński się odrodził, bo Juszczenko wskrzesił banderyzm”. Czy możliwe jest pojednanie polsko-ukraińskie?
– Jeżeli pojednanie może być, to tylko jeżeli przyznają się do winy, jeżeli zrobią rozgrzeszenie i wykonają pokutę tak jak w chrześcijaństwie jest, a oni przecież też są grekokatolikami-chrześcijanami – mówi i wskazuje na istny skandal, tj. wyniesienia do chwały ołtarzy abp. Andreja Szeptyckiego, którego nie interesowała lejąca się strumieniami polska krew.

Ostatnie dziesięciolecia swojego życia Pani Janina poświęciła głoszeniu świadectwa o ludobójstwie dokonanym przez Ukraińców na Polakach. Była inicjatorką zrzeszania Polaków ocalałych z rąk ukraińskich morderców. Upamiętniała ofiary tamtej zbrodni, organizując obchody, spotkania historyczne, ekspozycje wystaw. Stowarzyszenie, któremu przewodziła, przy wsparciu Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa ustawiło ponad 30 krzyży w miejscach mordów na Wołyniu.

Pasjonująca, niemal godzinna rozmowa z Panią Janiną Kalinowską wraz z kilkudziesięcioma innymi wywiadami ze Świadkami jest dostępna w aplikacji wPrawoTV na Androida (TUTAJ) oraz iOS (TUTAJ). Subskrybując aplikację za niecałe 5 złotych miesięcznie, wspieracie Państwo moje działania w realizacji tego niezwykle ważnego projektu. W aplikacji znajdziecie także kilkanaście innych nagrań ze Świadkami Rzezi Wołyńskiej.

Ten wywiad wyjątkowo udostępniam w całości także na powszechnie znanej z cenzurowania platformie YouTube.

Wspierającym realizację tego projektu z całego serca dziękuję (WSPARCIE – TUTAJ) i zachęcam do dokonania zakupu, zwłaszcza moich książek na http://sklep-wprawo.pl. Zamówienia zagraniczne: kontakt@sklep-wprawo.pl.

Opracowane wywiady:

•  Świadek rzezi wołyńskiej i ofiara pierwszego ataku banderowców – ROMAN STRĄGOWSKI [WIDEO]
• Z Wołynia do komory gazowej. Przejmujące wspomnienia p. Wiesławy Farbiszewskiej, która cudem uniknęła śmierci [WIDEO]
• [WIDEO] „Mój braciszek ssał pierś zamordowanej mamy.” Wzruszające wspomnienia i apel świadka rzezi wołyńskiej – Stefania Pasieka
• „A teraz zobaczycie komedyjkę.” Wspomnienia Wandy Podhalicz, świadka rzezi wołyńskiej [WIDEO]
• „Uciekł przed wywózką do Katynia, zabili go Ukraińcy. Babcię spalili żywcem.” Wspomnienie Marii Bułkowskiej, świadka Rzezi Wołyńskiej [WIDEO]
• Z Wołynia do niemieckiego obozu. Relacja Apolonii Rosińskiej, świadka Rzezi Wołyńskiej [WIDEO]
• Mocny apel do władzy i wspomnienia Marii Panek, świadka Rzezi Wołyńskiej! [WIDEO]
• „Ukraińcy mordowali czym popadnie…” Wspomnienia Świadka Rzezi Wołyńskiej, Janiny Bednarskiej [WIDEO]
• „Była Polska, nie ma Polski. Rżnąć Lachów!” Kazimiera Siwoń wspomina ukraińskie ludobójstwo i entuzjazm Żydów na widok sowietów [WIDEO]
• „Polaków zaciągali do band, a następnie mordowali pod Lwowem.” Alicja Heflich ze Lwowa wspomina zapomniane ukraińskie ludobójstwo [WIDEO]
• Tułaczka i zbrodnie zgotowane przez Ukraińców. Wspomnienia Anny Brojak – Świadka Rzezi Wołyńskiej [WIDEO]
• „Nie potrafię przebaczyć… Wszystkich pobili siekierami, piłami, motykami.” Wspomnienia Stanisława Krzaczka – Świadka Rzezi Zamojskiej [WIDEO]
• „Był mróz, dziadkowi było zimno, to mu Ukraińcy dom podpalili…” Wspomnienia Świadka Rzezi Wołyńskiej – Stanisławy Cal [WIDEO]
• Krwawa Niedziela w Kisielinie. Świadek Danuta Kujawa o ukraińskim ludobójstwie na Polakach. „To jest nie do przebaczenia” [WIDEO]
• „Przyszedł nas zamordować ukraiński sąsiad, szkolny kolega mojej siostry”. Świadek Eugenia Wiecha z Jezioran Szlacheckich wspomina ukraińskie ludobójstwo na Polakach [WIDEO]
• „Wszystkich powiązali i rąbali jeden po drugim. Ukraińcy krzyczeli: Lachów rżnąć.” Wspomnienia Marianny Malinowskiej – świadka ukraińskiego ludobójstwa na Polakach [WIDEO]
• „Własnymi rękami ściągałem z płotu niemowlaka nasadzonego na parkan”. Żołnierz AK, ppłk Stanisław Jastrzębski wspomina walkę z ukraińskimi ludobójcami [WIDEO]
• Jak chrzestny chrześnicę zamordował w imię „Samostijnej Ukrainy”. „Widziałam poćwiartowane ciała.” Rozmowa ze Świadkiem ukraińskiego ludobójstwa, Krystyną Staniec [WIDEO]
• „Była przyjaźń, nagle Ukraińcy zaczęli mordować!” Wspomnienia Marii Bartoś, Świadka Rzezi Zamojskiej [WIDEO]
• „Spałam wśród ciał wymordowanej rodziny.” Wywiad z Anielą Nowak, świadkiem ukraińskiego ludobójstwa na Polakach [WIDEO]
• „Powiązali drutem kolczastym, wyłupali oczy, a dzieci powiesili na hakach.” Wywiad z Genowefą Skowronek, świadkiem ukraińskiego ludobójstwa na Polakach [WIDEO]
• „Ukraińskie tortury były o wiele gorsze niż niemieckie.” Wspomnienia Karoliny Szwedurskiej, świadka ukraińskiego ludobójstwa na Polakach [WIDEO]
• „Mojego brata zamordował ukraiński sąsiad, któremu pomagał mój tata”. Wspomnienia Eugenii Lebiedzińskiej, Świadka ukraińskiego ludobójstwa na Polakach [WIDEO]
• „Gdy szłam na I Komunię zamordowali moją mamę i siostrę. Dzieci nabili na widły i wrzucili w ogień”. Wspomnienia Alfredy Gajdzik z Sosznik, świadka ukraińskiego ludobójstwa na Polakach [WIDEO]
• Jak Kościół greckokatolicki i ukraińscy sąsiedzi wspierali ludobójstwo na Polakach. Wspomnienia Świadka Rzezi Wołyńskiej, Władysławy Gryszpińskiej [WIDEO]
• „Spalili całą wioskę, bestialsko mordowali dzieci i kobiety”. Wspomnienia Władysława Zimonia, świadka ukraińskiego ludobójstwa na Podkarpaciu [WIDEO]