Straszydle
49°53′59″N 21°58′52″E/49,899722 21,981111| wieś | |
 Kościół pw. Matki Boskiej Nieustającej Pomocy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2020) |
1868[2] |
| Strefa numeracyjna |
17 |
| Kod pocztowy |
36-043[3] |
| Tablice rejestracyjne |
RZE |
| SIMC |
0654486[4] |
Położenie na mapie gminy Lubenia  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu rzeszowskiego  | |
| 49°53′59″N 21°58′52″E/49,899722 21,981111[1]
| |
| Strona internetowa | |
Straszydle – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie rzeszowskim, w gminie Lubenia. Przez miejscowość przepływa potok Lubenka dopływ Wisłoka.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa rzeszowskiego.
Miejscowość jest siedzibą parafii Matki Bożej Nieustającej Pomocy, należącej do dekanatu Tyczyn w diecezji rzeszowskiej.
Na terenie wsi znajduje się Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II.
Części wsi[edytuj | edytuj kod]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0654492 | Bania | część wsi |
| 0654500 | Czeczyki | część wsi |
| 0654517 | Dymka | część wsi |
| 0654523 | Grody | część wsi |
| 0654530 | Lubenki | część wsi |
| 0654546 | Mokra Strona | część wsi |
| 0654552 | Nalepki | część wsi |
| 0654569 | Piekliska | część wsi |
| 0654575 | Podlas | część wsi |
| 0654581 | Poręby | część wsi |
| 0654598 | Pustki | część wsi |
| 0654606 | Rzeki | część wsi |
| 0654612 | Sucha Strona | część wsi |
| 0654629 | Zimny Dział | część wsi |
Historia[edytuj | edytuj kod]
Osada została założona na początku XV wieku i wchodziła w skład włości królewskich Władysława Jagiełły, następnie włączona do prywatnych włości rodów magnackich tzw. państwa tyczyńskiego. W 1450 r. właścicielem był Jan z Pilczy syn Elżbiety Granowskiej trzeciej żony Władysława Jagiełły[6].
W 1770 r. podczas epidemii cholery wymarła ponad połowa mieszkańców wsi[7].
Przez teren wsi przebiegał tzw. Trakt „madziarski”, łączący Węgry z Polską, z którego już w czasach Cesarstwa Rzymskiego korzystały karawany kupieckie, a podczas I wojny światowej przemieszczały się tędy wojska austriackie i rosyjskie biorące udział w walkach o twierdzę Przemyśl i w bitwie pod Gorlicami. Obecnie ten szlak stracił swoje znaczenie komunikacyjne ze względu na niekorzystny teren i stał się trasą widokową i rowerową[8].
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Kościół pw. Matki Boskiej Nieustającej Pomocy z 1739 r. jest dębowo-modrzewiową budowlą o konstrukcji zrębowej. Do 1929 r. był kościołem parafialnym w pobliskiej Lubeni, konsekrowanym w 1745 r. Po wybudowaniu tam nowej świątyni został rozebrany i przewieziony do Straszydla, gdzie dobudowano mu murowaną zakrystię, sklepienia i wieżę[9]. Razem z kościołem przeniesiono między innymi: ołtarz, krucyfiks na belce tęczowej oraz tablicę konsekracyjną. 8 grudnia 1929 r. został poświęcony przez proboszcza lubeńskiego ks. Józefa Urbanka[10].
Kultura[edytuj | edytuj kod]
Zespół Regionalny „Straszydlanie” powstał na początku lat 70. XX wieku[7]. Jest laureatem wielu konkursów i zdobywcą wyróżnień[11]. W 2001 r. otrzymał nagrodę Marszałka Województwa Podkarpackiego – Zasłużony dla Kultury Województwa Podkarpackiego[12].
Sport i rekreacja[edytuj | edytuj kod]
- stadnina koni
- szlaki rowerowe o różnych stopniach trudności i długości
- gospodarstwa agroturystyczne
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 131714
- ↑ Raport o stanie gminy w roku 2020. Stan ludności 31.12.2020 str. 5 [dostęp 2022-02-02]
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1210 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Akta Grodzkie i Ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej z Archiwów tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie wydane staraniem Galicyjskiego Wydziału Krajowego, 1888 rok, Tom 13, Termini terrestres Przeworscenses 1450.
- ↑ a b Opis miejscowości na stronie gminy. [dostęp 2011-09-02].
- ↑ Strona gminy, Trakt madziarski. [dostęp 2011-09-02].
- ↑ www.powiat.rzeszow.pl. [dostęp 2011-07-20].
- ↑ Parafia na stronie diecezji. [dostęp 2011-07-20].
- ↑ www.lubenia.pl/Osiągnięcia zespołów. [dostęp 2011-09-02].
- ↑ TVP Rzeszów/folklor. [dostęp 2011-09-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-18)].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Straszydle, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 392.