Repartiziun dils commembers dalla Pro Idioms
Sch’ins cumpareglia il diember dils commembers dalla Pro Idioms e las persunas s’inscrettas tier la Pro Rumantsch ellas regiuns romontschas ei il resultat fetg clars: 4 da 5 persunas vulan igl idiom sco lungatg d’alfabetisaziun en scola. Quei resorta dil diagram cheusut. Quei diagram e quellas informaziuns ha la Pro Idioms tarmess allas medias grischunas. Sulettamein la Posta Ladina ha publicau il text, denton senza aschuntar la grafica. Quellas informaziuns ein brisantas ed impurtontas. Perquei informescha la Pro Idioms ses commembers cun quella brev da novitads.
Dapi jamnas creschan il diember da commembers dalla Pro Idioms ed il diember da registraziuns dalla Pro Rumantsch mo pauc, aschia ch’il mument para indicaus da far ina emprema cumparegliaziun ed ina emprema analisa.
Entochen oz dumbra l'uniun Pro Idioms 3'651 commembers e commembras. Silla gliesta dalla Pro Rumantsch figureschan 1'197 registraziuns, pia treis gadas pli pauc che la Pro Idioms.
Sche nus cumparegliein la situaziun ellas regiuns romontschas, ei la differenza aunc pli gronda: Dalla glieud ch’ei s’exprimida entras daventar commember tier la Pro Idioms ni s’inscriver tier la Pro Rumantsch sustegnan 80.3% la Pro Idioms, 19.7% la Pro Rumantsch.
Quei fatg ei aunc pli surprendents sch’ins patratga che la Pro Idioms sedrezza primarmein allas regiuns Engiadina e Surselva.
Quellas cefras muossan ch’ina surprendenta maioritad che viva els vitgs romontschs vul igl idiom sco lungatg d’alfabetisaziun en scola.
Con ditg san ils deputai aunc ignorar la voluntad dil pievel?
Iniziativas per reintroducir ils idioms
Tredisch vischnauncas dalla Foppa che havevan gia introduciu il rumantsch grischun en scola han lantschau iniziativas respectiv ina petiziun per reintroducir puspei l’alfabetisaziun el sursilvan. Inoltrau iniziativas han: Riein, Sevgein, Castrisch, Laax, Rueun e Siat. Vida rimnar suttascripziuns ein: Schluein, Vuorz, Andiast, Duin, Pitasch e Falera. A Glion vegn ei rimnau suttascripziuns per ina petiziun. Sco emprem ha la Val Müstair inoltrau in’iniziativa. La malcuntentientscha tier las vischnauncas da piunier semuossa pli e pli fetg.
PRO IDIOMS
www.proidioms.ch