Dobry prezent pod choinke:„W BLASKU JASNEJ GÓRY” ks. Jacek Bałemba
Ukazała się książka ks. Jacka Bałemby, salezjanina pt. „W blasku Jasnej Góry” zawierajaca zbiór kazań nowennowych wygłoszonych na Jasnej Górze w dniach od 17 sierpnia do 24 sierpnia br. przed uroczystością Matki Bożej Częstochowskiej, Głównej Patronki Archidiecezji i miasta Częstochowy.
Książkę wydało Wydawnictwo św. Tomasza z Akwinu w Warszawie.
*
Przedmowa
Nowenna przed uroczystością Matki Bożej Jasnogórskiej jest bardzo ważnym i oczekiwanym przez wielu wiernych nabożeństwem maryjnym celebrowanym na tzw. Szczycie Jasnej Góry. Przez dziewięć dni, w sierpniowe wieczory, przybywają na plac przed klasztorem pielgrzymi z częstochowskich parafii, którzy m.in. wsłuchują się w słowa zaproszonego kaznodziei. Ten szczególny, modlitewny czas nazywany jest przez niektórych „nowenną narodową” przeżywaną w duchowej stolicy Polski. Z narodowej ambony padają wtedy słowa proroków, oddanych sercem i ciałem Matce Bożej i ludowi Bożemu.
W roku wielkiego politycznego i społecznego zamętu, kiedy w różnych obszarach podważane są fundamenty religijno-patriotycznej tożsamości narodu, na Jasną Górę zaproszony został salezjanin, ks. Jacek Bałemba - warszawski „kaznodzieja z Krakowskiego Przedmieścia”. Prosto ze „szkoły Krzyża” przybył, by na wzór Maryi stanąć z nami u stóp Drzewa Życia.
Jestem bardzo wdzięczny za obecność Księdza Jacka: tam - w Warszawie, i tu - na Jasnej Górze. Kto wczyta się w to, co do nas powiedział w sierpniu z jasnogórskiego szczytu, ten zrozumie skąd było mu to dane.
Niech słowa Sługi Bożego kard. Augusta Hlonda, Prymasa Polski i salezjanina, będą najlepszym podziękowaniem za tegoroczną „nowennę narodową”: „Zwycięstwo, gdy przyjdzie, będzie to zwycięstwo Matki Najświętszej”.
o. Roman Majewski, przeor Jasnej Góry
Jasna Góra, 19 października 2011 r.
wspomnienie bł. Jerzego Popiełuszki, kapłana i męczennika
*
Kaznodzieja w swoich rozważaniach homiletycznych idzie dwoma nurtami: nurtem podstawowych prawd wiary i nurtem duchowości maryjnej, które prowadzą człowieka do uświęcenia. Można też powiedzieć, że idzie zasadniczym nurtem: relacji Bóg - człowiek. Od strony człowieka ukazuje drogi, jakimi zmierza on do Boga. A więc ukazuje to, co najbardziej otwiera na Boga: poszukiwanie prawdy, sensu życia i służba drugiemu człowiekowi. Jednym słowem, przemiana wewnętrzna, nawrócenie i wyzwolenie ze zła. Jest to droga odkrycia własnej ludzkiej transcendencji, duchowej mocy, czyli bycia stworzeniem na obraz i podobieństwo Stwórcy. Tutaj, zdaniem Autora, znajduje się droga prowadząca do pełnego aktu wiary, przyjaźni z Bogiem, droga mistyki. Ta ostatnia droga z kolei wskazuje, że wszystko jest dziełem Boga, któremu należy pozwolić się prowadzić. Trzeba iść tą drogą osobiście i za wstawiennictwem pośredników. Osobiście poprzez Eucharystię, modlitwę, ale z czystym sercem. Tę drogę chrześcijanin odkrywa we wspólnocie Kościoła, w umiłowaniu Kościoła. I tutaj widzimy znaczenie modlitwy i życia eucharystycznego w rozwoju mistycznej jedności człowieka z Bogiem.
Ta koncepcja dążenia do świętości przez chrześcijanina, zarysowana przez Kaznodzieję, uwzględnia jeszcze i tę prawdę, iż człowiek zmierzający ku Bogu idzie drogą własnego poznania i poznania nadprzyrodzonego, czyli odkrycia obecności Boga w jego duszy. Zatem idzie drogą transcendencji i immanencji Boga. Bóg zawsze jest związany z człowiekiem i światem. Jest obecny w nim. Dlatego ta podwójna droga chroni chrześcijanina przed panteizmem, czy odrzuceniem Jego transcendencji. Ale ten Bóg objawił się w Jezusie Chrystusie. Stąd też droga chrześcijanina jest chrystologiczna, pneumatologiczna, trynitarna. Mówiąc ogólnie, jest to droga doświadczenia Boga w zjednoczeniu mistycznym.
W tym kontekście widzimy słuszne wywody Kaznodziei prowadzące do umieszczenia Maryi na płaszczyźnie relacji Bóg - człowiek. Dlatego swoje rozważania Kaznodzieja umieścił „w blasku Jasnej Góry”, bowiem Maryja z Jasnej Góry mówi o miłości Boga. To Ona, jako pierwsza z wierzących, doświadczyła Boga Jedynego w Trzech Osobach, źródła światłości i życia. Wobec tego można Ją prosić, aby prowadziła człowieka w odkrywaniu prawdziwego oblicza Boga. Albowiem, jako ludzie wierzący i również jako naród, doświadczamy macierzyństwa Maryi, a sama świadomość tego jest ogromną siłą duchową dla chrześcijanina dążącego do świętości poprzez naśladowanie Jej życia. Zatem Maryja obecna w życiu człowieka, pomaga mu na drodze świętości, ale też jest obecna w narodzie, który wiedzie do uświęcenia. Jest więc dana naszemu Narodowi ku obronie, jak głosi modlitwa mszalna. Można powiedzieć, że tutaj następuje prawo komunii, prawo duchowego przenikania się. Ten proces duchowego przenikania się trwa od lat, od pokoleń, a współcześnie osiąga nową dojrzałość.
Chrześcijanin wpatrzony w Maryję, stwierdza Kaznodzieja, widzi totalne zwycięstwo nad złem. Dzięki temu, naśladując Maryję, a tym samym Chrystusa, wierzący może mieć nadzieję, że zostanie w pełni oczyszczony z grzechu, że stanie się świętym, niepokalanym. Dlatego Kaznodzieja mówi, że w ścisłej jedności z Maryją chrześcijanin może podobać się Bogu; może czerpać moc i odwagę z Jej pobożności, a także z pobożności maryjnej naszego narodu, który w tylu modlitwach zwracał się do Matki z Jasnej Góry. Jej heroiczna ofiara i pełna pokory postawa jest także dla nas wzorem cnót i znakiem niezawodnej nadziei. Zatem, naśladując przykład Maryi chrześcijanin wspina się na szczyt świętości, ponieważ bycie świętym oznacza, iż musi on pośród radości i trudów ziemskiej egzystencji, na wzór Maryi, iść ku Bogu. Razem z Nią budować przyszłość pełną świętości, pełną jedności i miłości w narodzie. Nic też dziwnego, że Kaznodzieja uświadamia czytelnikowi, a właściwie przypomina, że Maryja nie może zawieść głębokich oczekiwań człowieka i że wychodzi naprzeciw tym, którzy pragną budować świat święty obok siebie. Ludziom czyniącym zło wskazuje konkretne możliwości odrodzenia poprzez szczere poszukiwanie prawdy i ufne zawierzenie Chrystusowi. A więc chrześcijanin, idąc drogą tych ośmiu kazań wygłoszonych w czasie nowenny, może uświadomić sobie własną drogę świętości i drogę swojego narodu do uświęcenia, czyli czynienia dobra dla drugiego człowieka, współbrata, rodaka, sąsiada.
W kazaniach Autora jest zarysowana koncepcja świętości człowieka i świętości narodu - w ramach umiłowanego Kościoła i pod przewodnictwem Maryi Królowej Polski. Chociaż w ostatnim kazaniu Autor zawarł bardziej osobiste przemyślenia, to jednak główna myśl wywodów nie ulega zmianie. W kazaniach przewija się troska Kaznodziei o świętość i o dobro człowieka i narodu, o wiarę i miłość, o wolność i prawdę, o umiłowanie Krzyża - zwycięstwa Chrystusa. Zawierają one zatem duże kompendium wiedzy, nauki Kościoła, papieży, a także osobiste doświadczenie wiary Autora. Dlatego mogą służyć Czytelnikowi za przewodnik na drodze świętości, czyli umiłowania Boga i człowieka, Kościoła i Ojczyzny.
Ks. prof. zw. dr hab. Stanisław Urbański, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Kierownik Sekcji Teologii Duchowości, Katedry Teologii Życia Duchowego i Katedry Mistyki Chrześcijańskiej
Warszawa, 17 października 2011
*
Ta niezwykła książka adresowana jest do współczesnych Polaków. Zawiera osiem kazań, które ks. Jacek Bałemba wygłosił latem 2011 roku na Jasnej Górze. Kazania te układają się według określonej chronologii w harmonijną, spójną całość. Autor z ogromną pasją, głębią i „żelazną logiką” odnosi się do podstawowych wartości wiary, istotnych spraw Kościoła, dla których znajduje bezpośrednie przełożenie na drogowskazy dla Polaków na dzień dzisiejszy. A rzeczywistość aktualną spostrzega z rzadką przenikliwością. Padają mocne, odważne słowa. Zmuszają czytelnika uważającego się za chrześcijanina do zatrzymania się, refleksji nad stanem swojej duszy i umysłu.
Potrzeba nam takich słów. Potrzeba nam takich duszpasterzy!
Prof. dr hab. Edward Darżynkiewicz, biochemik, pracuje w Zakładzie Biofizyki na Wydziale Fizyki UW, profesor zwyczajny Uniwersytetu Warszawskiego.
Warszawa, 17 października 2011 r.
*
SŁOWO OD AUTORA
Kapłaństwo to drogocenny dar ukierunkowany ku Bogu i ku ludziom. Zgodnie z myślą Kościoła, „dar duchowy, otrzymany przez prezbiterów w święceniach, przygotowuje ich nie do jakiejś ograniczonej i zacieśnionej misji, lecz do najszerszej i powszechnej misji zbawienia «aż po krańce ziemi» (Dz 1, 8); każda bowiem posługa kapłańska uczestniczy w owym uniwersalnym zasięgu misji powierzonej przez Chrystusa Apostołom” (Sobór Watykański II, Dekret o posłudze i życiu kapłanów „Presbyterorum ordinis”, 10).
W realizacji tej uniwersalnej misji przypada kapłanom uwzględnienie konkretnych uwarunkowań czasu i miejsca: oprócz fundamentalnych umocowań teologicznych, trynitarnych i uwarunkowań eklezjalnych, jak parafia czy diecezja, okolicznością istotną jest rzeczywistość narodowa, kraj, naród z jego historią i z ludźmi, którzy tworzą wielowymiarową specyficzną tkankę społeczną - Ojczyznę.
Było dla mnie niespodzianką, kiedy pewnego lipcowego dnia bieżącego roku zadzwonił telefon i usłyszałem propozycję głoszenia przeze mnie Słowa Bożego z największej polskiej ambony. Osiem kazań w ramach ogólnopolskiej nowenny przed uroczystością Najświętszej Maryi Panny Częstochowskiej Anno Domini 2011. Wdzięcznym sercem, choć nie bez cienia emocji, przyjąłem propozycję Ojca Przeora. W tych okolicznościach faktem stały się dla mnie słowa św. Pawła: „Otwarła się bowiem wielka i obiecująca brama” (1 Kor 16, 9). Już w trakcie nowenny na jasnogórskim szczycie przychodziła mi na myśl modlitwa Psalmisty: „Głosiłem Twoją sprawiedliwość w wielkim zgromadzeniu; oto nie powściągałem warg moich - Ty wiesz, o Panie. Sprawiedliwości Twojej nie kryłem w głębi serca. Głosiłem Twoją wierność i pomoc. Nie taiłem Twej łaski ani Twej wierności przed wielkim zgromadzeniem” (Ps 40, 10-11).
Głosząc kazania myślałem o Polakach gromadzących się dzień po dniu na jasnogórskim placu, o łączących się z Jasną Górą za pośrednictwem mass mediów i o wszystkich, do których to słowo docierało i będzie docierać. Bez cienia egzaltacji mogę powiedzieć, że zamysł mój był taki: kazania do współczesnych Polaków.
Panu Bogu i Częstochowskiej Pani dziękuję za to zaszczytne i zobowiązujące wyróżnienie i za światło towarzyszące mi w doborze tematyki i w posłudze głoszenia.
Cenna była dla mnie w dniach nowenny obecność Najprzewielebniejszego Ojca Generała Izydora Matuszewskiego, Ojców i Braci Paulinów oraz innych Kapłanów życzliwie mi towarzyszących.
Składam szczególne wyrazy wdzięczności Przewielebnemu Ojcu Przeorowi Romanowi Majewskiemu za zaproszenie mnie na zaszczytną polską ambonę - miejsce o wielkich tradycjach, skąd przemawiali wybitni Pasterze Kościoła.
Posługa w blasku Jasnej Góry skłania mnie do osobistej wdzięcznej retrospekcji. Dziękuję mojej Cioci Jadwidze Kaglik, która w latach mojego dzieciństwa przywiozła mnie po raz pierwszy z Wrocławia do Tronu Jasnogórskiej Królowej.
Uprzejmie dziękuję osobom zasłużonym dla Polskiej kultury: Księdzu Profesorowi Stanisławowi Urbańskiemu, Panu Profesorowi Edwardowi Darżynkiewiczowi, Panu Senatorowi Czesławowi Ryszce, Pani Alinie Czerniakowskiej, Pani Temidzie Stankiewicz-Podhoreckiej oraz Panu Doktorowi Stanisławowi Krajskiemu - za życzliwe i rzeczowe słowo odniesienia się do głoszonych przeze mnie treści. Ich cenna refleksja wzbogaca znacznie warstwę merytoryczną książki.
Dziękuję Dyrekcji Biura Prasowego Jasnej Góry za uprzejme pozwolenie na opublikowanie zdjęć. Wyrazy serdecznego podziękowania chcę złożyć Osobom, dzięki którym słowo głoszone z jasnogórskiego szczytu ukazuje się w formie książkowej. Ufam, że posłuży ono duchowemu dobru Szanownych Czytelników, którym bliskie pozostają Bóg, Honor i Ojczyzna.
ks. Jacek Bałemba, SDB
Częstochowa, 11 listopada 2011 r.
Narodowe Święto Niepodległości
*
o Autorze
Ks. Jacek Bałemba SDB jest absolwentem Państwowego Liceum Muzycznego we Wrocławiu w klasie fortepianu prof. Włodzimierza Zalipskiego. W 1990 roku uzyskał tytuł magistra teologii w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim na podstawie pracy magisterskiej Wspólnotowe aspekty sakramentu pokuty w świetle nauczania Kościoła od Soboru Watykańskiego II, której promotorem był ks. dr hab. Janusz Nagórny. W 1997 roku ukończył w Papieskim Uniwersytecie Salezjańskim w Rzymie studia licencjackie w zakresie teologii duchowości, uzyskaniem tytułu licencjata teologii Licentia in Theologia, spec. Spiritualitatis, na podstawie pracy licencjackiej: „Per la spiritualità del presbitero fondata nel «sentire cum Ecclesia». Accentuazioni emergenti dall’esortazione apostolica Pastores dabo vobis e dalla Prex Ordinationis presbyterorum”, napisanej pod kierunkiem ks. prof. Achille Maria Triacca SDB. Wykładał teologię moralną w nowicjacie Sióstr Córek Maryi Wspomożycielki (salezjanek) w Pieszycach k. Dzierżoniowa. Był wykładowcą w Wyższym Seminarium Duchownym Towarzystwa Salezjańskiego w Krakowie (duchowość salezjańska, muzyka sakralna, proseminarium) oraz w Nowicjacie Towarzystwa Salezjańskiego w Kopcu k. Częstochowy (teologia duchowości, teologia życia konsekrowanego, muzyka sakralna, urbanitas sacerdotalis). Obecnie jest doktorantem na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie oraz prowadzi wykłady i ćwiczenia z kultury języka polskiego w Nowicjacie Towarzystwa Salezjańskiego w Kopcu k. Częstochowy.
Zrodlo: www.jasnagora.com